Zeugma Mozaik Müzesi’nde Mutlaka Görmeniz Gereken 5 Eser

Roma İmparatorluğu'nun Doğu sınırındaki en büyük şehir olan ve Fırat Nehri kenarında konumlanmış Zeugma, ihtişamını MS 3. yüzyıla kadar korumuştur. Stratejik konumuyla önemli bir ticaret merkezi olan şehir, özellikle konut mimarisi bakımından eşsiz eserlerle günümüze ulaşmıştır. Bunlar arasında, ince işçiliğiyle göz dolduran detayları ve  eşsiz taban mozaikleriyle öne çıkan dünyaca ünlü Roma villalarının kalıntıları da yer almaktadır. Bu yazımızda Zeugma’nın sanatsal ve kültürel değerini, gündelik yaşamından yansıyanlarla buluşturan Gaziantep’teki Zeugma Mozaik Müzesi’nde mutlaka görülmesi gereken 5 mozaiğe yakından bakıyoruz. 

1. Poseidon, Okeanos ve Tethys Mozaiği

Klasik mitolojide denizle ilişkilendirilen en ünlü tanrısal figürleri betimleyen bu taban mozaiğinin, bir havuzun ya da yemek odasının zemininde yer aldığı tahmin edilmektedir. Önü at, arkası balık biçiminde mitolojik bir yaratık olan Hippocam'ın üzerinde Poseidon'un merkezde olduğu mozaikte, deniz tanrısı Oceanos ve denizin dişil yönünü temsil eden Tethys de yer alır. Bu mozaik, Zeugma sakinlerinin gündelik yaşam ile estetiği nasıl buluşturduğunu ortaya koyan eşsiz bir sanat eseri olarak değerlendirilebilir. 

2. Europa'nın Kaçırılışı Mozaiği

Zeugma’nın  öne çıkan eserlerinden biri de, mitolojik anlatılarda "çapkın" tanrı Zeus'un, gözdelerinden biri olan Europa'yı kaçırmasını betimleyen bu taban mozaiğidir. Mitolojik öykülerin Zeugmalıların yaşamında ne kadar önemli bir yere sahip olduğunu gösteren bu mozaik, Europa'nın kalbini kazanabilmek için altın rengi bir boğaya dönüşen Zeus ile kaçırılmanın şaşkınlığına ve heyecanına kapılmış Europa’nın hikayesini anlatmaktadır.

3. Çingene Kızı Mozaiği

Gizemli bakışlarıyla tüm dünyanın ilgisini çeken bir kadının resmedildiği ve Zeugma'nın sembolü haline gelmiş olan bu mozaikteki kızın kimliği aslında tam olarak bilinmemektedir. Çarpıcı ifadesiyle merakı çelen bu figür, bir çingene kızına benzetildiği için mozaiğe bu isim konulmuştur. Ancak mozaikteki bazı ayrıntılardan yola çıkılarak onun kim olduğuna dair tartışılan fikirler arasında, klasik mitolojide önemli bir kökensel figür olan tüm tanrı ve tanrıçaların anası Gaia olduğu da vardır. 

4. Euphrates Mozaiği

Fırat Nehri'nin kıyısında yer alan bir şehirde ona adını verdiği düşünülen mitolojik bir figürün resmedilmemesi tuhaf olurdu. Euphrates Mozaiği'nde, Fırat Nehri’nin tanrısı olduğuna inanılan ve hazin hikayesiyle nehre adını vermiş olan Eupharates'i, koltuğunun altında nehri doğuran bir testiyle birlikte görürüz. Sekizgen sığ bir havuzun tabanında bulunan bu mozaik de müzede mutlaka görülmesi gereken bir eserdir. 

5. Akhilleus Mozaiği

Troya Savaşı'nın ünlü kahramanı Akhilleus'un yaşamından önemli bir anı resmeden mozaik de Zeugma Müzesi'nde sergilenen en kıymetli parçalar arasında yer alır. Akhilleus’un anne ve babası oğullarının savaşa katılmasını istenmedikleri için onu bir adada, kadın kılığında saklarken, bir başka ünlü mitolojik kahraman olan Odysseus tarafından kimliğinin açığa çıkarıldığı anı resmeden mozaik, Roma sanatının incelikli eserlerden biri olarak Zeugma Mozaik Müzesi'nde görülmeyi bekliyor. 

Zeugma Mozaik Müzesi, Roma İmparatorluğu'nun Fırat Nehri kıyısındaki görkemli mirasını günümüze taşıyarak tarih tutkunları ve meraklı gezginler için eşsiz bir kültür durağıdır. Muhteşem sanat eserleri ve büyüleyici kalıntılarla dolu bu antik şehir ve müze hakkında daha fazla bilgi almak için “Antik Roma Sanatının Zaman Kapsülü: Zeugma” başlıklı blog yazımızı da okuyabilirsiniz.