İstanbul Türk ve İslam Eserleri Müzesi

Türk ve İslâm Eserleri Müzesi, Türk ve İslâm sanatı eserlerini topluca kapsayan ilk Türk Müzesi ve aynı zamanda Osmanlı İmparatorluğu döneminde açılan son müze olma özelliğini taşır.

Mimar Sinan'ın en önemli yapılarından biri olan Süleymaniye Camii Külliyesi içinde yer alan İmaret binasında 1914 yılında ziyarete açılmış ve “Evkâf-ı İslâmiye” (İslâm Vakıfları Müzesi) adını almıştır. Cumhuriyetin ilanından sonra, Türk ve İslâm Eserleri Müzesi adını alan müze, 1983 yılında Süleymaniye İmaret binasından bugün içinde bulunduğu İbrahim Paşa Sarayı’na taşınmıştır. İbrahim Paşa Sarayı, 16. yüzyıl Osmanlı sivil mimarisinin önemli yapılarından biridir. İstanbul’un ünlü tarihi alanı “At Meydanı”nda, eski hipodrom kademeleri üzerinde yükselir. İbrahim Paşa Sarayı 1520 yılında, Kanuni Sultan Süleyman tarafından tamir ettirilerek damadı ve veziri olan İbrahim Paşa’ya armağan edilmiştir. Bir sadrazam sarayı olmasının yanı sıra, belli dönemlerde bir “Seyirlik Saray” işlevini de yerine getirmiştir. Kanuni Sultan Süleyman, şehzadeleri Mustafa, Mehmed ve Selim’in 1530 yılındaki sünnet düğünü şenliklerini İbrahim Paşa Sarayı’nın şahnişinden izlemiştir.

Türk ve İslâm Eserleri Müzesi koleksiyonları büyük bir çeşitlilik göstermektedir. İslâm sanatının en erken döneminden 20. yüzyıla uzanan bir çizgide, içinde Emevi, Abbasi, Kuzey Afrika (Magrip), Endülüs, Fatımî, Selçuklu, Eyyubî, İlhanlı, Memlûk, Timurlu, Safevî devletleriyle çeşitli Kafkas ülkeleri, beylikler ve Osmanlı dönemi eserlerini inanılmaz bir zenginlikte barındıran bu koleksiyon, ayrıca bu eserlerin çoğunun geldikleri yerin bilinmesini sağlayan vakıf kayıtları nedeniyle de büyük bir belge değeri taşımaktadır.

Türk ve İslâm Eserleri Müzesi’nde bulunan birçok bölüm, kendi başına bir müze oluşturacak zenginliktedir. Bunlar halı, el yazmaları, ahşap, taş, cam-maden-seramik ve etnografya bölümleridir.

Türk ve İslâm Eserleri Müzesi’nin Etnografya Salonu ise “19. Yüzyıl’da İstanbul” sergisi ile Türk - Osmanlı sosyal hayatının değişik açılarını içeren koleksiyonları barındırmaktadır. Sosyal hayatın önemli kurumları olan “Hamam”, “Kahvehane”, “Mesire Alanı”, “Karagöz”, “Konak”, “Hat Atölyesi”, “Halı Sanatı” gibi konulara ait kapsamlı koleksiyonlar sergilenmektedir. Türk halk hayatını yansıtan çeşitli eşya ile “Giysi ve Takı” koleksiyonları ilgi çeken önemli bir bölümdür.