Kocaeli Atatürk Redif Ve Etnografya Müzesi

KOCAELİ ATATÜRK, REDİF VE ETNOGRAFYA MÜZEMİZ YENİ TEŞHİRİYLE ZİYARETE HAZIR

Redif Teşkilatının birinci merkezi İzmit’tir. İzmit Redif Daire’sinin ilk olarak İzmit Mutasarrıfı Hasan Paşa Tarafından Sultan Abdülaziz Dönemi’nde (1861-1876) Kasr-ı Humayun ile birlikte yaptırıldığı belirtilir. Başbakanlık Osmanlı Arşivleri’nde H.17 Ra 1304/M. 13 Aralık 1886 tarihli belgede İzmir’teki askeri depoda meydana gelen yangında depo ve bitişiğindeki evin yandığı ifade edilmektedir. H. 13 S. 1307/M. 8 Ekim 1889 tarihli belgede ise , inşa edilen yeni depo , cephanelik ve askerlik dairesinin resmi açılışlarının yapılması istenöektedir. Yapının kitabesi de H. 1307/M. 1889-1890 tarihlidir.

Yapının mimarı bilinmemektedir. Eski kent haritalarında işaretlenen ve Yıldız Fotoğraf Albümleri’ndeki fotoğrafında görülen yapının gerisindeki depo ve cephanelik, günümüzde mevcut değildir. Yapı 1999 depremine kadar 15. Kolordu Komutanlığı’nca Askeri Mahkeme binası olarak kullanılmıştır.

Depremde büyük hasar gören binanın restorasyonu 2011 yılında sonlanmış ve 2012 yılında Atatürk ve Redif Müzesi olarak ziyarete açılmıştı. 2020 yılında yapısal sorunları ve teşhir vitrinlerindeki sorunlarından dolayı  2020 yılında restorasyon ve teşhir-tanzim çalışmaları nedeniyle tekrardan geçici süreliğine ziyarete kapatılmıştı. Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip ERDOĞAN’ın Kocaeli’nde katıldığı 10. Açılış Töreni kapsamında 06.08.2020 tarihinde tekrardan ziyarete açılmıştır.

Mimari ve Bezeme Özellikleri:

Avlu duvarlarıyla çevrili kagir sistemde inşa edilen yapı, doğu-batı doğrultusunda dikdörtgen planlıdır. Yapının tek katlı yan kanatları, Cumhuriyet Dönemi’nde iki kata çıkarılmıştır. Giriş sahanlığının önünde, dilimli gövdeli kompozit başlıklı dört sütun yer alır. Girişin üzerindeki çıkma, alttaki sütunlara oturmaktadır. Çıkmanın caddeye bakan duvarlarına alttaki açıklıklarla aynı hizada dikdörtgen açıklıklı pencereler yerleştirilmiştir. Cephede dışa taşkın giriş aksı, üstte Osmanlı armalı dikdörtgen kitabeyle dikeyde de vurgulanmıştır. Giriş aksının bir kademe gerisindeki duvarlarda, her katta aynı eksende, dikdörtgen açıklıklı iki pencere sıralanmaktadır. Yapıyı çevreleyen avlu duvarları kuzeyde , yapıya giriş hizasında ,yarın daire şeklindedir. Bu kısmın ortasında avluya giriş kapısı yer almaktadır. Orijinalinde lentonun ön yüzündeki Osmanlıca Daire-i Askeriye yazısı ile Osmanlı arması, bugün mevcut değildir. Avluya giren diğer kapı güneydoğudadır. 19. Yüzyılın sonuna tarihli İzmit Redif Dairesi, kitlesel tasarımı ve sade cephe düzenlemesi dışında, Neo-Klasik sütun başlıkları , parapetli üst örtüsü, Osmanlı armalı kitabeleri ile bu yıllarda inşa edilen kamu yapılarında tercih edilen Ampir üslubun tipik bir örneğini teşkil etmektedir. Yapının iç mekanındaki tavan bezemeleri de 19. Yüzyılın beğenisini taşımaktadır.

Müzede Sergilenen Eserler

• 19. yüzyıl Hereke halısının en seçkin örneği,
• Geleneksel halı dokuma kültürüne ait eserler,
• Milli mücadele döneminin ölümsüzleşen kahramanları Kara Fatma, İpsiz Recep ve Yahya Kaptan’a ait bilgiler,
• Haziran 1921’de şehit düşen milli mücadelede kahramanının fotoğraf ve isimleri, 
• Redif askerini temsil eden silikon heykel, Redif teşkilatına ait bilgi, belge ve eşyalar,
• Osmanlı dönemi silahlar,
• Osmanlı’nın seçkin etnografik kültürüne ait saat, şamdan, hamam eşyaları, mutfak ve kahve gereçleri, çeşitli tekstil eserler, kadın ve erkek kıyafetleri,
• Günümüze kadar Kocaeli’nde tespit edilen en eski Osmanlı Mezar taşı (1493),
• Atatürk’ün Askeri üniformasıyla 1923 tarihinde İzmit’e geldiği anı temsil eden silikon heykeli,
• Kocaeli’nin somut olmayan kültürle mirasına ait bilgilerin yanı sıra Kandıra bezi, Karamürsel Sepeti, Kandıra Sandığı ve Nüzhetiye bez bebeği gibi Kocaeli’nin geleneksel el sanatlarına ait örnekler,
• Kocaeli’yle özdeşleşmiş bir tür tel helva olan pişmaniyenin hikayesi vb konular çağdaş müzecilik kapsamında ziyaretçilerimizin beğenisine sunulmuştur.