Mersin Kanlı Divane Örenyeri

Antik ismiyle Kanytellis Mersin’in 50 km batısında, Mersin-Silifke karayolunun 3 km kuzeyinde yer alırken bu konumuyla da deniz ticaretine hakim bir noktadadır. Yerleşim konum olarak burada bulunan ve obruk olarak adlandırılan büyük bir yer çöküntüsünün (60 m derinliğinde, yaklaşık 170x200 m ebatlarında) etrafında kurulmuştur. Obruk kenarındaki Helenistik Dönemde yapıldığı anlaşılan kulenin güneybatı köşesinde yer alan yazıtı sayesinde Tarkyrais’in oğlu Teukros tarafından yaptırılmış ve Zeus Olbios’a adanmış olduğu anlaşılmaktadır. Obruk etrafındaki dört kilise Geç Antik Dönemde yapılmıştır. Özellikle obruk kenarında iyi korunmuş durumdaki kilise kalıntılarından anlaşıldığı kadarıyla yerleşim Geç Antik Dönemde oldukça büyük ve önemli bir konuma ulaşmış olmalıdır. Bu döneme ait kiliselerin yanı sıra çok sayıdaki evin ve zeytinyağı atölyesinin varlığı, Antik Kentin bu evrede önemli bir üretim merkezi olduğuna da işaret eder. Günümüze kadar kesintisiz yerleşim gören Kanlıdivane, zeytinyağı ihracatında Akkale Limanını kullanmıştır. Kanlıdivane örenyerinde obruktan itibaren  kuzeye doğru yükselerek devam eden nekropolis alanında çok sayıda lahit ve anıt mezarların bulunduğunun yanı sıra, kesintisiz yerleşim gördüğüne işaret eden Türkmen Aşiretlerinin mezarları da obruk kenarında yer almaktadır.

KANLIDİVANE ADI NEREDEN GELMEKTEDİR?

Kanlıdivane adının, dağınık Türkmen Aşiretlerinin zaman zaman toplanıp kararlar aldıkları yerlere Divan denilmesinden kaynaklandığı veya kanlı sözcüğünün Kanytelleis’ten gelebileceğini ya da obruk içindeki kayaların ve harabelerin kanlı gibi kırmızı renkte görünüşünden olabileceği ileri sürülmektedir. Halk arasında da Antik Dönemde suçluların obruk içerisine bırakılıp arslanlara parçalatılması ve kayaların kan revan içerisinde kalmasından bu adı aldığı da rivayet edilmektedir.

ÇANAKÇI KAYA MEZARLARI

Obruğun 1 km kadar güneybatısındaki kaya kütlesi üzerinde bulunan Çanakçı kaya mezarlarında, mezar sahiplerinin kabartma olarak yapılmış tasvirleri yer alır.  Bu kabartmalar arasında  yas tutan kadın  kabartması, sağ eliyle başının üzerinden geçen chimationunu kavraması hareketi ile yansıtılmıştır. M.Ö. 1. - M.S. 1. yüzyıllara tarihlendirilmektedir.

OBRUK İÇİNDEKİ KABARTMALAR

Hermias, Babası  Armaronzas ve karısı ile çocuklarının kabartmalarını obruğun iç yüzeyine yaptırmıştır. Yazıtta, “Hermias babası Armaronzas’ın, karısının ve çocuklarının(heykellerini) diktirdi. Eğer biri heykellere zarar verirse ceza olarak Zeus’a 1000 drahmi verecektir.” yazmaktadır. M.S. 1. yüzyıla tarihlenmektedir.

Obruk içerisinde kuzeybatı yüzeyinde “Trogomon” isimli bir asker kabartması da bulunmaktadır.