Çanakkale Anadolu Hamidiye Tabyası, Çanakkale Savaşları Tarih Müzesi

Anadolu Hamidiye Tabyası Çanakkale Savaşları Tarih Müzesi, Çanakkale Merkez Barbaros Mahallesi, 139 ada 19 parselde 104.609,00 m² lik alan içerisinde Çanakkale Savaşları Tarih Müzesi, Kültür Park ve Minyatür Gelibolu alanından oluşmaktadır. Anadolu Hamidiye Tabyası Gayrimenkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu’nun 10.07.1976 tarih 9291 sayılı kararı ile tescil edilmiştir. 20.07.2018 tarihinde Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Başkanlığımız arasında yapılan bir protokol ile Anadolu Hamidiye Tabyası 10 yıllık süre Başkanlığımıza tahsis edilmiştir. 09.10.2018 tarihinde hizmete açılmıştır.

Boğazın güvenliğinin sağlanması için 1890’lı yıllarda Sultan II.Abdülhamid tarafından Asaf Paşa’ya yaptırılan Hamidiye Tabyası’nda 10 adet bonet (cephanelik) yapısı ve bunların arasında yarım dairesel formda konumlanan 9 adet top platformu bulunmaktadır. Dönemin en güçlü topları burada yer almaktadır. Bonetlerin iç kısımları moloz taştan dış kısımları düzgün kesme taştan yapılmıştır. Anadolu Hamidiye Tabyası Komuta karargahının bulunduğu tabyadır. Bu nedenle 3. ve 8. bonetler diğer bonetlere göre daha geniş ve iki katlıdır. Büyük boğaz muharebesi öncesi topçu askerlerinin eğitimlerini yapıldığı çoğunluğunu Almanların oluşturduğu tek istihkamımız olan Anadolu Hamidiye Tabyası’nın kumandanı Alman bir Binbaşıdır.

Mevcut bonetlerde 1. Dünya Savaşı ve Çanakkale Muharebeleri kronolojik bir kurgu ile anlatılmaktadır. Ayrıca savaşın ekonomik ve sosyal yaşama etkileri, günümüze yansıması, çağdaş müzecilik anlayışına uygun olarak, dramatik ve tematik bir şekilde, sergilemeler, canlandırmalar, interaktif yöntemler ve grafikler yardımıyla ziyaretçilere aktarılmıştır.

1. Bonet: Girişte II. Abdülhamid’in Hatıra Sancağı ve Anadolu Hamidiye Tabyası’nın Kurtarma Kazısında ortaya çıkartılan eserler yer almaktadır.

2. Bonet: 1. Dünya Savaşının tüm dünya üzerindeki etkileri ve neden dünya savaşı isminin verildiği anlatılmakta olup cephe canlandırması ile Çanakkale Muharebeleri döneminde kullanılan silahlar kioks aracılığıyla tanıtılmakta ve sergilenmektedir.

3. Bonet: “Komutanlar Ne Düşünür” adlı sergileme ile 1. Dünya savaşına katılan komutanların fotoğrafları yer almakta olup savaşa çağrı ve savaşın günlük yaşama olan etkisi ve kullanılan eşyalar sergilenmektedir.

4. Bonet: Çanakkale Cephelerini anlatan topografik boğaz haritası üzerinden gün gün Çanakkale Cephesinde neler yaşandığını izleyebilir ve dinleyebilirsiniz. Cephede yer alan askerlerin kullandığı eşyalarda iç mekânda sergilenmektedir.

5. Bonet: “1800’lerde Dünya Nelerle Tanıştı” sergilemesi ile yüzyıl sonu buluşlarının replikaları yer almaktadır. Evden uzakta iki satır mektup beklemek teması ile cephedeki askerlerin aileleri ile olan mektuplarını okuyabilir, anıları dinleyebilirsiniz.

6. Bonet: Cihadiye yüzüğü ve Harp madalyasının bu bonet için tasarlanmış hali koridorda ziyaretçileri karşılamaktadır.
Sol mekân içerisinde harp madalyasının orijinalini ayrıca Mustafa Kemal [Atatürk]’in Kanlı Sırtta verdiği taarruz emrini ve kişisel eşyalarını görebilirsiniz. Sağ mekân içerisinde yer alan sağlık vitrininde; Hastanelerde tedavi sırasında kullanılan gereçler yer almakta olup, durumu ağır olanların Hilal-i Ahmer Cemiyetleri tarafından İstanbul’da kurulan hastanelere sevkini sağlayan Gülcemal Vapuru’nun maketi sergilenmektedir.

7.Bonet: I.Dünya Savaşı sonunda yapılan savaş anlaşmaları ve esir tutanakları yer almaktadır. Sağ mekânda ise bir destanın ağıtının anlatıldığı ağıt kapılarında; Gelibolu tarihi alanı içerisinde yer alan şehitlikleri izledikten sonra Anzak, Osmanlı ve Fransız askerlerinin kullandığı kıyafet ve silahları görebilirsiniz.

8. Bonet: Eğitim ve atölye çalışmaları ile geçici sergiler için düzenlenmiştir. 2019-2020 eğitim öğretim yılında çocuk, yetişkin ve özel gereksinimli bireylere yönelik Akıl ve Zeka oyunları kursu faaliyet göstermiştir.

9 ve 10. Bonet: Bu iki bonet geçici sergiler için ayrılmıştır. Ayrıca 9. Bonet 2019-2020 eğitim öğretim yılında ÇOMÜ Güzel Sanatlar Fakültesi Geleneksel Türk Sanatları Bölümü tarafından Nakkaşhane olarak faaliyet göstermiştir.

Özel gereksinimli ziyaretçilerimiz için idari binamızda yer alan sanal gözlük ile müzemiz ziyaret edilebilmektedir.

Anadolu Hamidiye Tabyası içerisinde Çanakkale Boğazının her iki kenarında yer alan Kaleler, Tabyalar ve Şehitliklerin minyatürlerinin konumlandırıldığı Minyatür Gelibolu Alanı yer almaktadır. Bahçe teşhirinde 1. Dünya Savaşı’nda Türk cephelerinde kullanılan Alman yapımı Albatros model, iki kişilik silahsız keşif ve bombardıman uçakları yer almaktadır.

Anadolu Hamidiye Tabyası 40.000 m² lik yeşil alanı, yürüyüş parkuru ve piknik alanı, çocuk oyun alanları, tören alanı ve kafeteryaları ile ziyaretçilerini ağırlamaktadır.