ÇANAKKALE Seddülbahir Kalesi

17. yüzyıldan beri güçlü burçları ve sur duvarları ile Boğaz’ın girişinde gemileri karşılayan, yaklaşık 22 bin metrekarelik alanda konumlanmış, “Denizin seddi” anlamına gelen “Seddül-bahr” adını taşıyan bu kale; yüzyıllar boyunca Çanakkale Boğazı’nın korunmasında önemli bir yere sahiptir.

Boğaz’ın Gazi Muhafızı SEDDÜLBAHİR KALESİ

İlk Şehitlerin verildiği, Çanakkale Muharebeleri’nin başladığı ve son bulduğu yerdir.

Seddülbahir Kalesi 1658-1661 yılları arasında Osmanlı Sultanı IV. Mehmed ‘in validesi Hadice Turhan Sultan tarafından yaptırılmıştır. Çanakkale Boğazı'nın girişinde yer alan Seddülbahir, Asya kıyısında konumlanan kardeşi Kumkale ile birlikte, stratejik öneme sahip su yolunu Venedik donanmasından ve Hac yolunu tehdit eden korsanlardan korumak amacıyla inşa edilmiştir.

Seddülbahir Kalesi, Çanakkale Muharebeleri’nde de önemli bir role sahiptir. İtilaf donanmasının 3 Kasım 1914 sabahı gerçekleştirdiği bombardımanda Çanakkale ilk kayıplarını Seddülbahir Kalesi’nde vermiştir. Şehitlerimiz kalenin kuzeydoğu duvarına bitişik kabristana defnedilmiştir.

25 Nisan 1915'te başlayan kara muharebelerinde büyük oranda tahrip olan kale, 8 ay boyunca Fransız birliklerinin genel karargâhı olarak kullanılmıştır. Türklerin zaferiyle sonuçlanan Çanakkale Cephesi’nden ayrılan son İngiliz askeri, Yarımadayı 9 Ocak 1916’da Seddülbahir bölgesinden terk etmiştir.

Seddülbahir Kalesi'nde yer alan müze, tarihi ve kültürel sembollerinin korunmasını ve nesilden nesile anlatılmasını sağlamak için kurgulanmıştır. Kalede gerçekleştirilen arkeolojik araştırmalar sırasında bulunan, teşhir ya da envanter değeri bulunmayan nesnelerle üretilen hurda heykellerin yanı sıra metal, seramik ve deri gibi farklı materyallerden yapılan sanatsal yerleştirmelerde tarihsel olaylar çağdaş yorumların ışığında betimlenmiştir.

 Top Kalıntısının üzerinde Osmanlıca “Allah Bizimledir” yazmaktadır.

Seddülbahir Kalesi Önerilen Gezi Güzergahı

1- Ziyaretçi Karşılama Merkezi
Dijital sanal gezi yapabileceğiniz Engelsiz Müze’yi ve Süreli Sergi Alanını ziyaret edebilir; Yaşayan Tarih Belgeseli’ni izleyebilirsiniz. Halk Eğitim Atölyesi’nde üretilen el yapımı hediyelik eşyaları görmeyi ihmal etmeyin.
2- Bab-ı Kebir (Büyük Kapı)
Onarımlar sırasında temelleri bulunarak aslına uygun olarak ahşap malzeme ile ayağa kaldırılan ana giriş kapısından geçerek kaleye giriş yapabilirsiniz.
3-Müze
Savaş döneminden kalma şarapnel parçalarından yapılan asker heykellerini görebilir, kalenin tarihi ve buluntuları hakkında bilgi alabilirsiniz.
4- Tabya
Çanakkale’nin İlk Şehitleri, Seddülbahir Kahramanı Bigalı Mehmed Çavuş, Basında Seddülbahir Kalesi ve Asker-Ressam Mehmed Ali Laga’nın karakalem çalışmaları tabyayı oluşturan 4 bonette sizleri bekliyor.
5- Kubbeli Oda
Seddülbahir Kalesi’nde 1997 yılından 2023 yılına uzanan araştırma, projelendirme ve uygulama süreçleri hakkında bilgi alabilirsiniz.
6- Hamam Kulesi
Kalenin yapım masraflarını üstlenen Valide Hadice Turhan Sultan hakkında bilgiler edinebilir, Vakfiyesi’nden edinilen bilgilere dayanarak hazırlanan parfüm enstalasyonunu deneyimleyebilirsiniz.
7- Bab-ı Sagir Kulesi (Küçük Kapı Kulesi)
Seddülbahir Kalesi gravürleri, planları ve seyahatnamelere göz atın.
8- Bayrak Kulesi (Sancak Kulesi)
Kara Muharebeleri’nin yaşandığı Ertuğrul Koyu’nda, River Clyde Gemisi’nin yanaştığı iskele hayal gücünüzü canlandıracak.
9- Cezâir Kulesi (Adalar Kulesi)
Seddülbahir’den Adalar Denizi’ne bir bakış. Harika günbatımı fotoğraflarının çekilebileceği en güzel nokta.
10- Alt Avlu
Kalede dökülen topların depolandığı mekanlar sizleri yüzyıllar öncesine götürecek.
11- Tophane Lodos Kulesi
Konferans Salonu olanı kulenin üst kısmından Şehitler Abidesi ve Çanakkale Boğazı temalı fotoğraflar çekilebilirsiniz.
12- İlk Şehitler Kabristanı
3 Kasım 1914 tarihinde İtilaf Donanması’nın bombardımanı sonucu hayatını kaybeden şehitlerimizin ebedi istirahatgahı.